Obejrzałam 365 dni i nie było tak źle, ale dobrze też nie

Na początku chciałam zatytułować opis wrażeń z seansu „zgadnijcie, co oglądałam”, bo ten blogasek okazjonalnie z giereczkowa do kinematografii przechodzi wyłącznie przy okazji premier (albo mojego „w końcu obejrzenia”) pseudo-erotycznych hiciorów, które to w zamierzeniu mają zawojować wyobrażenie mas o seksie i przełamywać tabu, ale jedyne, co udaje im się niszczyć, to mój wieczór oraz samopoczucie ludzi czytających na co dzień rzeczy przechodzące logic check lepiej niż taka na przykład twórczość Katarzyny Michalak. Ostatecznie podarowałam sobie ten (nie)clickbait, bo chociaż taki przypadek pojawia się nam raz na jakiś czas i pół Internetu o nim trąbi, więc każdy wie o co cho, to przypomniałam sobie moje wkurzenie za każdym razem, gdy widzę na JuTjubie materiał o rzekomym nowym Crashu, przy którym dopiero po trzech godzinach tytuł filmu zostaje uzupełniony o etykietkę „theory” i doszłam do wniosku, że żadne dodatkowe pięć odsłon nie jest warte czyjejkolwiek irytacji. No i czasem zdarza mi się dojechać na Frozen 2, tak że tego. Ad rem – po zamieszczeniu 365 dni na Netfliksie i ja weszłam na tarpan recenzyjnej drugiej młodości najnowszego hiciora aspirującego do miana udanej (lol) erotyki. Niezaskakująco film jest meh, aczkolwiek muszę oddać mu, że ustępuje trylogii Greya miejsca największej szmiry w swej kategorii. Przy okazji opisywania wrażeń z ostatniej (a może drugiej?) części przygód młodego multimilionera, co nauczyć (się) porządnie BSDM nie chciał wspominałam, że pojawia się w nim kilka momentów, które być może w innym filmie lub w obiektywie innego reżysera mogłyby stanowić preludium do całkiem spoko komedii romantycznej. Z 365 dniami zdarzał mi się taki dysonans poznawczy niesamowicie często jak na tego typu produkcję, więc najwyraźniej coś temu tytułowi wyszło, choć oczywiście jego założenia i materiał źródłowy dwoją się i troją, by pociągnąć go na dno i przeszkodzić w tworzeniu satysfakcjonującej historii. I ostatecznie im się to udaje, tj. nikomu nie polecę tej propozycji, ale chcę oddać mu sprawiedliwość, ponieważ spodziewałam się niesamowitej chały, a dostałam przeciętne filmidło z kilkoma mega obleśnymi scenami oraz wątkiem przewodnim, w który wierzy wyłącznie Imperatyw Narracyjny. Tonem wstępu: nie czytałam książki, aczkolwiek wystarczająco rozlegle tytuł przeanalizowała Niezatapialna Armada, dzięki której wyłapałam część zmian w poszczególnych mediach. Te wypadają raz lepiej, a raz gorzej, co przetasowuje wartości na liczniku zalet i wad w prowadzeniu narracji i jeżeli pamięć mnie nie zawiedzie, to o nich wspomnę. Okej, wszystko już wiecie: to po kolei.

Zacznijmy od głównego dania, czyli romansu pomiędzy bohaterami. Jako że 365 dni to kolejna popłuczyna z kategorii „follow the leader”, gdzie niechlubnym pionierem jest trylogia greyowska, tak i tu w swej najpochlebniejszej interpretacji historia traktuje o spotkaniu jednostek z dwóch różnych światów, które zaczyna łączyć uczucie w zamierzeniu i wyobraźni autorki stanowiące dzisiejszą odpowiedź na przekraczającą ludzkie zrozumienie miłość absolutną i ponad wszystko Katarzyny i Heathcliffa z Wichrowych Wzgórz. W rzeczywistości jedyne, na temat czego będą pisane polonistyczne prace badawcze odnośnie tych książek, to zawarty w nich aktualny przekrój najniższych podniet rządzących stereotypową kobietą XXI wieku i smutną popularność tychże. Ciekawi mnie recepcja tego filmu za jakiś czas, ponieważ choć zbudowany został na tych samych fundamentach bogatego faceta-wirtuoza w łóżku, przepastnych garderób, jachtów i drogich wycieczek, 365 dni nie próbuje tak mocno jak Grey grać na materialistycznych żądzach docelowych odbiorczyń i śmiem nawet zaryzykować stwierdzenie, że skupia się raczej na bohaterach i ich relacji. Nie, żeby mu to w jakikolwiek sposób wychodziło na dobre: jeżeli było coś, w co zupełnie nie mogłam uwierzyć podczas oglądania, to właśnie w rzekomo rozkwitającą relację Massima i Laury. Jej początki są jeszcze głupsze niż u Anastasii i Christiana: wielki don Massimo chwilę przed postrzałem, który wysyła go na kilkuletnie wakacje w objęciach Morfeusza, widzi na plaży Laurę i po wybudzeniu się obwiesza sobie ściany w chałupie jej obrazami, przy czym szuka kobiety, w której z miejsca się zakochał (jak się okazuje). Szczęściem dla odbiorcy wyleciała cała obecna w książce narracja pierwszoosobowa naszych bohaterów, więc oszczędzono nam massimowych rozkmin na temat swojej Pani. Nieszczęściem dla filmu teraz ten wątek to totalny excuse plot: właściwie nie wiadomo, czy plażowiczka to Laura, a temat umiera śmiercią naturalną po tym, jak wyrzeźbiony adonis zdradza, że to wyłącznie punkt wyjściowy dla fabuły, nawet bohaterka nie chce z nim o tym gadać. Z drugiej strony możemy się kłócić, że przynajmniej w tym momencie zachowuje się adekwatnie do osoby w swojej pozycji: zamiast dyskutować o zasadności pobudek dręczącej mafiosa psychopatii, kobieta przechodzi do ich konsekwencji, czyli ograniczenia wolności. Zaskakująco Laura przez cały film nie zachowuje się jak bezwolna kukiełka na wietrze zachcianek swego nowego stręczy… przyjaciela i stwierdziłam, że gdyby ten film nie traktował siebie tak poważnie, zluzował poślady i nie próbował usilnie wpisać się w niszę, która tak naprawdę nie istnieje (dalej jestem zdania, że docelowa widownia idzie na te filmy, żeby zobaczyć jachty i szpilki od Manola za miliony monet – dlatego nie wróżę mu wielkiego „rewatch value” we wspomnianej grupie, bo jest tego tutaj mniej niż w Greyu). Wiadro pomyj wylało się na Sieklucką odgrywającą główną rolę kobiecą, ale szczerze powiedziawszy dziewczyna wyciąga z tego scenariusza tyle, ile się da, biorąc pod uwagę jego głupotę. Fabuła tak książki, jak i filmu próbuje nam sprzedać Massima jako ociekającego testosteronem prawdziwego faceta, zdecydowanego i zawsze dostającego to czego chce. Powiem tak: w przypadku Christiana Greya, jeżeli bardzo, ale to BARDZO się uparłyście, mogłyście jego wątpliwej jakości amory podciągnąć pod liczne traumy z dzieciństwa. Nasz ognisty, sycylijski ogier nawet takiej wymówki nie posiada, aby przykryć tonę kompleksów i żałosność wyciekającą z jego postaci. Serio, w tym filmie jest taka scena, gdzie Laura wchodzi do sypialni Massima, a naprzeciw łóżka wisi wielki obraz z nim w pełnej okazałości i siedzącym obok lwem.

Laura: co tu się odpierdala

Massimo: To był prezent. Nieładnie odmawiać prezentów, nie uważasz?

Laura: lol XD cokolwiek powiesz, masiu

Dlatego nie dziwię się, że Laura praktycznie każdą rozmowę z nim przeprowadza tak samo (bo ja też bym nie dała rady inaczej) – z niedowierzaniem słucha jego pierdolenia o tym, jak to on jej nie posiądzie, jak ona będzie go pragnęła, jak on jej wszystko da i jak ona nie ma wyboru, po czym uśmiecha się pobłażliwie (Laura, nie Massimo, bo on chyba nawet nie umie) i gasi go jakimś one-linerem. I ja mam takie ideolo, że ten film z Kwadrologii Rozpaczy™ (Grey + to cudo) najlepiej nadawałby się na komedię romantyczną, EWENTUALNIE w nim trzeba zmienić najmniej, żeby to działało. Gdyby menski mafioso rzeczywiście próbował Laurę uwieść, gdyby te wszystkie sceny rzucania nią o kolumny i ściany oraz łapania za kark zamienić na jakiś fajny, kokieteryjny flirt, to nawet nie do końca trzeba by przepisywać kwestie bohaterki, bo podwaliny właściwie już tu są. I wtedy może na ekranie pojawiłby się w końcu jakiś romans, ponieważ musicie uwierzyć na słowo scenariuszowi, że rzeczywiście dochodzi tu do jakiegoś rozwoju relacji, a w sumie, że dochodzi do relacji w ogóle. Uczucie wygląda tutaj tak, że bohaterowie są jak szczury laboratoryjne umieszczone w klatce sceny i fabuła zaciski kciuki w nadziei na jakąś interakcję-reakcję. Poza tym, że Massimo mówi, a Laura nie dowierza, co już wprowadza nastrój, że te dwie postacie prowadzą dwie różne rozmowy, to do szału doprowadza sposób traktowania swojej Pani przez głównego bohatera, co niestety film wiernie przenosi z książki. Tak, otoczki nie ma, bo brak wewnętrznych monologów i to jest jednocześnie dobre i niedobre. Dobre, ponieważ nie musimy znosić lekceważącego podejścia faceta rzekomo urzeczonego poszukiwanym przezeń ideałem; niedobre, bo musimy znosić lekceważące podejście faceta do randomowej laski, którą zwinął z lotniska najwidoczniej dla zabawy. Podobnie jak w książce, stawia się przed czytelnikiem monumentalne zadanie uwierzenia, że koleś, który obwiesza ściany obrazami wyśnionej bogini i planuje przeżyć z nią całe życie, chce do końca życia trzymać ją w niewiedzy odnośnie rzeczy, którymi ten zajmuje się na co dzień, a mimo to z uporem maniaka zabiera ją na wszystkie spotkania „biznesowe”, zawczasu kiwając jej paluszkiem, że on teraz idzie załatwiać sprawy, a ona niech się zajmie sobą, byle nie nawywijała. Powiedzmy sobie szczerze: Massimo traktuje Laurę jak psa, którego trzeba wyprowadzać na spacer, i na dodatek przejawia przy tym podejście zniesmaczonego trzynastolatka, który wykonuje ten obowiązek nakazem rodziców. Podobnie jak w Greyu, i tutaj konstrukcja fabularna leży i kwiczy, dlatego kolejne sceny, które mają pokazywać level up związku, robią to na zasadzie „mrugnij i przegapisz”.

Przyjaciółka: Czekaj, to co, ona go teraz zaczęła kochać? Powiedział jej, że ma go nauczyć delikatności i już, bierz mnie całą?

Ja: Jestem pod wrażeniem, jak uważnie to oglądasz, bo nawet nie pamiętam tej kwestii, a ta scena rozegrała się pół minuty temu.

Najlepiej wypadają więc momenty, gdy Laura stara się coś sama wykombinować albo Massimo gada ze swoimi fellow mafiosami i to doprawdy przekomiczne, że wątek, który powinien to wszystko scalać, jest najbardziej wyizolowany w scenariuszu i po prostu nie działa. Nie mogę nawet napisać, że zrobiono to tak, aby nie przeszkadzać w przechodzeniu do seksów, bo na pierwszy stosunek z prawdziwego zdarzenia trzeba czekać do godziny dziesięć, tak że tego. A jak same seksy, zapytacie? No chujowe, bez zaskoczenia. I to nawet dosłownie, ponieważ w całym filmie mamy dwa lody i dwa stosunki, z czego pierwszy ze stosunków zaczyna się od loda, więc tak dokładnie mamy trzy lody i dwa stosunki i teraz ja jestem o całe trzy sceny robienia loda i dwa stosunki bogatsza, i o całe morze spokoju ducha uboższa. Spróbuję na początek powiedzieć coś miłego: no więc ten film robi coś, czego nie robi Grey, a mianowicie wprowadza o wiele odważniejsze seksy. I już skończyły mi się „pochwały”, więc przejdźmy do sedna: nie byłam w stanie przejść przez te sceny bez zamykania oczu albo odwracania głowy. Starałam się oglądać do chwili, gdy zaczynało robić się obleśnie, ale że uderzają one w górne rejestry „squicky” prawie że natychmiast, to większość podziwiałam przez palce albo przez komentarz przyjaciółki („okej, teraz możesz patrzeć, tylko ją obraca na wszystkie stro—OOOOOKEJ, napluł jej naaaaaa—O BOŻE CZEMU AAAAAA”). Wiecie, sceny seksu w Greyu były nudne, ponieważ film wmawiał nam przekraczanie granic, zabawę w BDSM i tak dalej. Jak wyszło, wszyscy wiemy, aczkolwiek po seansie 365 dni o wiele bardziej doceniłam ich reżyserię. Abstrahując od nieumiejętności filmu do zaangażowania widza, bo papierowe postaci i beznadziejna fabuła, to same sceny oceniane w izolacji mogły pochwalić się jakimś pomysłem albo zmysłowością. Jeżeli chcecie obejrzeć 365 dni głównie dla seksu… To w sumie można, ale wydaje mi się, że lepiej włączyć już jakiegoś pornosa, bo po pierwsze nie będzie musiały przedzierać się przez miliony minut nużącej historii, a po drugie dostaniecie więcej i może z lepszą reżyserią. O, i będą penisy i waginy, ponieważ tutaj wzorem Greya mamy dużo piersi i twarzy, oraz jakieś dziesięć centymetrów ding donga, który cudem przemknął przez nożyce postprodukcji (przyczajony penis, ukryty orgazm) i w sumie tyle. Może ja się nie znam, może za dobre i kwieciste opisy prozy purpurowej nie przygotowały mnie na namiętność seksu z nieznoszącym sprzeciwu mafiosem, ale och, epoka lodowcowa nie zrobiłaby z moimi jajnikami tego, co tym scenom się udało. Najbardziej przeraża chyba mina Massima za każdym razem, gdy „fedruje na całego” tę biedną Laurę: Michele Morrone to ogólnie apetycznie zbudowany facet (tak samo jak Sieklucka jest atrakcyjną kobietą), niestety lepiej dla niego, żeby po prostu stał i ładnie wyglądał. Kamera upiera się, by podczas zbliżeń trzymać się jego czerwonej i spoconej twarzy, którą pewnie dałoby się np. umiejętną grą oświetleniem pokazać kusząco, a tak to dostajemy zmęczonego tura, któremu zaraz żyłka pęknie od tych wygibasów. Z drugiej strony mamy sceny robienia lodów i one też wyglądają odstręczająco, zwłaszcza że skupiają się jedynie na Massimie – nawet gdy Laura dostaje swoje pięć minut w tej dziedzinie, jako że kamera ucieka przed dosadnością, to woli pokazywać chłopa dyszącego jak po maratonie i jej podskakującą głowę. Seks w 365 dniach jest po prostu nieatrakcyjny – może bardziej naturalistyczny, ale nie ukrywajmy, to nie jest film, który ma udawać realizm i jego obowiązkiem jest wejście w bajkowe wyobrażenia widzek. I tutaj wracam do mojego pytania, czy za jakiś czas ta wyimaginowana grupa docelowa filmu do niego wróci. Oczywiście to ja mogę uderzać w zbytnią pruderię, a poza tym upieram się przy moim ideolo, po co idzie się na te filmy nieironicznie, ale serio nie wyobrażam sobie koleżanek z mojej poprzedniej pracy, które reprezentują target tego… ech… „gatunku literackiego”, z radością oglądających 365 dni, a tym bardziej chcących to doświadczenie powtórzyć. I tak jak wspomniałam, mało tu sukienek, Sycylia w pewnym momencie się kończy i wracamy do Polski, więc drogich wakacji też nie ma, jacht jest jeden, pierścionek również i to z małym brylantem… No film nie dostarcza tego, co powinien, w zamian katując widza związkiem, w który nie da się uwierzyć. Więcej chemii znajdziemy w relacji Laury i jej przyjaciółki, bo tam to się rzeczy dzieją, mówię wam! Serio, jeżeli nie chcieli zrobić z tego komedii romantycznej, to powinni epickie lesbian love story, w której dziewczyny robią wielkiego mafiosa w wała, kradną mu samochody i pieniądze, i uciekają w kierunku zachodzącego słońca. Może byłam już totalnie zniesmaczona całością, ponieważ Lamparska grająca psiapsiółę głównej bohaterki wpada prawie na sam koniec tej miernej imprezy, ale sceny, w której stara się pocieszyć Laurę poprzez wypad w spa, do fryzjera i na dyskotekę, rozgrzał moje serce. Bo wreszcie jakieś kobiety w tym filmie były chociaż przez chwilę szczęśliwe i w TO uwierzyłam. Notabene nie należę do grona wielbicieli Lamparskiej: jej gra jest spoko, na pewno poradzi sobie w innych filmach i życzę jej jak najlepiej, bo na to zasługuje, aczkolwiek jej rola Zakręconej Przyjaciółki w tej konkretnej dynamice nie działa, ponieważ sama Laura jest dość charakterna i nie potrzebuje tego koła ratunkowego, po który sięga prawie każda polska komedia romantyczna albo serial, bo z jakiegoś powodu upierają się, że główny bohater ma być nijaki albo żaden, a fabułę naprzód popchnąć trzeba.

Chyba wymieniłam już najważniejsze aspekty tego filmidła, więc przejdę teraz do różności, które mogą was ciekawić. Martin, ukochany Laury sprzed porwania, zostaje obdarty z całej otoczki przyzwoitego człowieka, którego próbowała nam sprzedać narracja w książce – w filmie mógłby go grać Karolak i dalej zmieściłby się w przekroju swoich typowych ról. Mamy taką scenę w restauracji, gdzie całe towarzystwo odstrzelone jest w sukienki i koszule, jeden Martin paraduje w koszulce-żonojebce i szortach, brakowało tylko sandałów ze skarpetkami do kompletu. Dodatkowo Laura jest już całkowicie tym związkiem zniesmaczona, podczas gdy w książce jak gdyby jeszcze trochę się wahała. Prawie całkowicie zostaje pominięty wątek udziału Massima w jego domniemanej zdradzie: owszem, Laura wspomina przy pierwszej rozmowie z Don Juanem z odzysku, że ma chłopaka, który będzie się martwił jej zniknięciem i mafioso rzuca jej „dowodami”, aczkolwiek przy końcowej rozmowie z Martinem, ten wspomina dość pobieżnie o urwanym filmie i tym, że nie pamięta, co się stało po utopieniu smutków w alkoholu. Sama sprawa nie zostaje skonfrontowana z Massimem, bo tu są seksy do odbębnienia, come on. O słabym sercu Laury wspomina się trzy razy na początku filmu i tyle było tego wątku, ale niespecjalnie mnie to dziwi – sama Blanka Lipińska przyznała się, że wprowadziła go tylko jako wymówkę do zakończenia aktualnej sceny, a że w tym medium da się załatwić to inaczej, to i wycięto ten motyw. Jak wywnioskowaliście z poprzednich akapitów, ekranizacja pokazuje moment postrzału Massima. Ta epokowa chwila rozgrywa się na bardzo ładnym starym budynku, nad bardzo ładnym wybrzeżem, z bardzo ładnym morzem w tle. Szkoda, że za chwilę zza budynku wychyla się wielkie napis 365 DNI w towarzystwie romantycznego utworu, który totalnie nie pasuje do plującego krwią bohatera i jego umierającego obok ojca. Może to Eros i Tanatos w sztuce, nie wiem. Ogólnie muzyka to jakiś kosmos – oczywiście w filmie pojawia się kilka utworów, żeby usprawiedliwić jakoś wydanie OST-a i zarobienie na nim, chociaż prawdę powiedziawszy nie wiem, czy w Polsce się tak robi. W każdym razie na jakieś sześć piosenek może dwie od biedy pasują do tego, co dzieje się na ekranie, ale ej, Grey miał romantyczną ścieżkę dźwiękową, my też chcemy. O, co mi się podobało w filmie – przedstawienie postaci wygląda tu tak, że pokazuje Laurę oraz Massima w momencie, gdy wymiatają w swoich dziedzinach. Laura gasi wkurzającego „kolegę” z pracy, który próbuje zrzucić na nią swoją porażkę, którą to ona z kolei przekuła w sukces (nie wiadomo do końca o wuj chodzi i w sumie może lepiej, bo nie da się jasno ocenić, jaki gwałt na logice zaszedł w tej scenie), a Massimo próbuje odzyskać fortunę, na której bank położył łapy w czasie jego śpiączki i to już nie jest takie fajne, jak wersja Laury – ale też nic w związku z Massimem nie robi wrażenia poza jego muskulaturą – jednak spoko są te dwie sceny splecione. Później oczywiście film musi ten efekt spieprzyć, bo za pięć minut Laura wraca do domu i odepchnięta przez Martina zaczyna robić sobie dobrze wibratorem, a w tym samym czasie Massimo odgrywa kultową już scenę ze stewardessą i tu nie wiadomo, czemu to ma służyć. W przypadku bohaterki widzimy jej brak satysfakcji w związku, mafioso za to po randomowym komentarzu swojego kolegi, że oto stracili kontener koki, idzie przedstawić Bogu ducha winnej kobiecie propozycję nie do odrzucenia, a że Morrone gra tak, iż właściwie nic nie widać na jego twarzy, więc nie wiadomo, czy robi to z frustracji, nudów czy wielkiego napalenia. Podejrzewam, że prawidłowa odpowiedź oscyluje gdzieś pomiędzy „bo może” i „bo Imperatyw Narracyjny”. I pewnie bardzo was to ciekawi, więc wam powiem: stewardessa płacze podczas tego fantastycznego aktu, ale gdy wychodzi zza kotary uśmiecha się, jakby przeżyła the greatest time of her time, a przynajmniej ja sobie to wmówiłam (znaczy, uśmiecha się, ale nieznacznie i tu już wasze ideolo rozdaje karty), bo inaczej na tym skończyłaby się moja przygoda z najwspanialszym polskim romansem wszechczasów. Oczywiście dalej jest pieprzenie o tym, że Massimo nic Laurze nie zrobi i zgadnijcie co, bujda na resorach. Aha - Massimo, podobnie jak Grey, posiada umiejętność bilokacji. Nie włożył to tylu punktów co Kryś i jego zasięg ogranicza się do jednego pomieszczenia, ale wystarczy, że kamera odwróci się na pół sekundy i pyk, Massimo za Laurą jak w Krzyku czy inszym slasherze. W Sycylii dziś nie zaśnie nikt! W każdym razie patrząc na wielką chałupę naszego mafijnego chłopca, stwierdziłam, że to instytut Xaviera, a on sam jest X-manem. Nie oceniajcie mnie, musiałam jakoś dotrwać do końca.

I to chyba tyle z mojej relacji z tartaku. Ogólnie film nie zrobił mi takiej krzywdy jak Grey, ale może dlatego, że naprawdę można by go odratować, gdyby tak desperacko nie starał się grać odpowiedzi na swojego protoplastę. I tak go nie polecam, bo nawet mimo potencjału jest to historyjka co najwyżej mierna, a czas spędzony na jej poznawaniu możecie przeznaczyć na miliard innych, lepszych propozycji. Ze swojej strony mam nadzieję, że źródełko tych pożal się Boże erotyków wreszcie wysycha i długo nie pojawi się żaden amerykański następca Greya, bo znowu wydawnictwa uznają to za wolną rękę w publikacji tego szajsu. … Gdzie jest moja ekranizacja Kusziela, do cholery?!